Κέντρο Λογοθεραπείας Λογοσκόπιο

Γενικές πληροφορίες»Εξελικτική Λεκτική Δυσπραξία

Εξελικτική Λεκτική Δυσπραξία

Η εξελικτική λεκτική δυσπραξία είναι µια διαταραχή της οµιλίας η οποία εµποδίζει την ικανότητα των παιδιών να παράγουν µε ορθότητα ήχους, συλλαβές και λέξεις. Παρατηρείται έλλειψη της ικανότητας για σωστή τοποθέτηση των οργάνων του στοµατοπροσωπικού µηχανισµού (στόµα, γλώσσα, χείλη, υπερώα, πρόσωπο) και έλλειψη της ικανότητας για συγχρονισµένες ακριβείς κινήσεις των µυών που ελέγχουν την οµιλία. Συνήθως δεν υπάρχει βλάβη των νεύρων ή των µυών και τα παιδιά δεν έχουν δυσκολία µε την παραγωγή µη λεκτικών ενεργειών όπως ο βήχας, η µάσηση ή η κατάποση.
Τα παιδιά γνωρίζουν τι ακριβώς θέλουν να πουν, αλλά δεν καταφέρνουν να το πουν σωστά τη συγκεκριµένη στιγµή. Τα λάθη που γίνονται δεν είναι εύκολο να διορθωθούν καθώς τα παιδιά δεν έχουν υπό τον έλεγχό τους τη διαδικασία διόρθωσης. Συχνά τα παιδιά µπορεί να παράγουν σωστά έναν ήχο ή µία λέξη για µια φορά και να αδυνατούν να παράγουν πάλι σωστά τη λέξη, ακόµα και αν προσπαθούν πάρα πολύ.
Η εξελικτική λεκτική δυσπραξία είναι µία διαταραχή µε νευρολογική βάση, χωρίς όµως να έχουν εντοπιστεί µε ακρίβεια οι αιτίες που την προκαλούν.

Τα παιδιά µε εξελικτική λεκτική δυσπραξία µπορεί να έχουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Δυσκολία µε την παραγωγή ήχων
Δυσκολία µε την αλληλουχία ήχων που σχηματίζουν λέξεις
Δυσκολία µε την ευκρίνεια της οµιλίας (µεµονωµένες λέξεις µπορεί να παράγονται σωστά αλλά οι προτάσεις να είναι δυσνόητες)
Δυσκολία µε τον έλεγχο της ταχύτητας, του ρυθµού και της έντασης της οµιλίας
Δυσκολία µε τον έλεγχο του επιτονισµού της οµιλίας και της ποιότητας της φωνής.

Το φωνολογικό ρεπερτόριο των παιδιών µε εξελικτική λεκτική δυσπραξία είναι περιορισµένο. Υπάρχουν δηλαδή πολύ λίγα φωνήµατα που τα παιδιά µπορούν γενικευµένα να παράγουν σωστά. Βασικό χαρακτηριστικό της οµιλίας των παιδιών αυτών είναι η έλλειψη σταθερότητας τόσο στις σωστές όσο και στις λανθασµένες παραγωγές.
Οι ασταθείς αυτές παραγωγές των παιδιών µπορεί εύκολα να δηµιουργήσουν σύγχυση, ένταση και προβληµατισµό στα ίδια τα παιδιά και τους γονείς τους.
Το µήκος της φράσης επηρεάζει άµεσα την οµιλία των παιδιών. Συνήθως όσο µεγαλύτερη είναι η πρόταση τόσο µικρότερη είναι η ορθότητα άρθρωσης. Τα παιδιά µε εξελικτική λεκτική δυσπραξία τα καταφέρνουν καλύτερα στην επανάληψη λέξεων απ’ ότι στην παραγωγή αυθόρµητης οµιλίας. Αίσθηµα ανησυχίας, ή αγωνίας επίσης επηρεάζει αρνητικά την αυθόρµητη οµιλία καθώς η ικανότητα για κινητικό έλεγχο της οµιλίας µειώνεται σε καταστάσεις άγχους. Τα παιδιά µπορεί επίσης κάποια στιγµή να πάψουν να χρησιµοποιούν λέξεις που κατείχαν στο παρελθόν, καθώς το κινητικό πρόγραµµα της λέξης δεν τους είναι πια διαθέσιµο.
Τα παιδιά µε εξελικτική λεκτική δυσπραξία δεν έχουν δυσκολίες µόνο µε την κινητική εκτέλεση των πράξεων ομιλίας. Δυσκολεύονται επίσης µε την κατάκτηση του λόγου και αντιμετωπίζουν δυσκολίες µε την ανεύρεση λέξεων. Δυσκολίες μπορεί να σημειωθούν και µε το γραπτό λόγο, όταν τα παιδιά αρχίζουν να µμαθαίνουν γραφή και ανάγνωση.

Τι πρέπει να γίνει
Η εξελικτική λεκτική δυσπραξία είναι µια σοβαρή διαταραχή την οποία τα παιδιά δεν ξεπερνούν µόνα τους. Η θεραπεία είναι εντατική και πρέπει να ξεκινάει όσο το δυνατόν νωρίτερα.